Jest to badanie mikroskopowe materiału cytologicznego (komórkowego) lub histologicznego (tkankowego).

Rozmaz - materiałem jest tu wydzielina, płyn lub aspirat uzyskany z biopsji cienkoigłowej. Materiał cytologiczny rozmazuje się bezpośrednio na szkiełku podstawowym, które zanurza się w utrwalaczu, następnie barwi i ogląda pod mikroskopem.

Cel badania:
Zebranie, za pomocą dostępnych metod diagnostycznych, możliwie jak największej ilości informacji o chorobie nowotworowej. Szczególne znaczenie, ważne dla wyboru metody leczniczej, rozległości zabiegu operacyjnego i rokowania, ma ustalenie typu histologicznego nowotworu i stopnia jego złośliwości.

Wskazania do badania:
- ustalenie rozpoznania histopatologicznego,
- ocena zaawansowania klinicznego,
- uzyskanie materiału do innych badań,
- badania przesiewowe,
- ocena czystości onkologicznej wyciętych marginesów tkankowych.

Przed badaniem zgłosić lekarzowi:
- skłonność do krwawień (skaza krwotoczna),
- uczulenie na leki, zewnętrzne środki odkażające (np. jodynę),
W czasie badania wszelkie objawy bólowe.

Termin badania: do 21 dni roboczych (może być konieczność dodatkowego barwienia wycinka)

Badanie pobierane przez lekarzy ginekologów i położne

Badanie nie wymaga skierowania

Celem badania jest profilaktyka raka szyjki macicy, szybkie wykrycie stanu przedrakowego, bakterii, wirusów.

Opis badania:
Badanie polega ono na mikroskopowej ocenie rozmazu pobranego z tarczy i kanału szyjki macicy. Badanie jest bezbolesne. Wynik badania przekazywany jest w formie opisu, oceniany jest według systemu BETHESDA.

- I grupa - obraz prawidłowy
- II grupa - zmiany łagodne, nie stwierdza się komórek z cechami dysplazji
- III grupa - zmiany nasuwające podejrzenie raka
- IV grupa - rak przedinwazyjny
- V grupa - zmiany bezwzględnie złośliwe

Przygotowanie do badania:
- najlepiej wykonać w I połowie cyklu - między 10 a 19 dniem cyklu miesiączkowego
- badania nie wykonuje się w okresie krwawienia miesiączkowego
- jeśli dzień wcześniej było wykonywane badanie ginekologiczne, najlepiej odczekać co najmniej 1 dzień
- materiał pobieramy przed badaniem ginekologicznym, USG, bakteriologicznym (posiew)
- badanie wykonujemy po odczekaniu 6 dni od ostatniej dawki leku dopochwowego
- co najmniej 24 godziny przed badaniem powstrzymać się od stosunków płciowych
- przed badaniem nie stosujemy żadnych leków, preparatów dopochwowych, tamponów, irygacji dopochwowych

Wskazania do badania:

Badania przesiewowe. Regularnie powtarzane od czasu rozpoczęcia współżycia płciowego:

- raz na rok - u kobiet z wysokim ryzykiem zachorowalności na raka szyjki macicy
- raz na 2 lata - u kobiet z małym ryzykiem zachorowalności na raka szyjki macicy
- u kobiet ciężarnych dwukrotnie: w I i III trymestrze ciąży, tj. w okresie 1-3 i 7-9 miesiąca ciąży
- kontrola leczenia zachowawczego i operacyjnego nadżerki tarczy szyjki macicy
- diagnostyka stanu nabłonka pochwy
- ocena czynności jajników
- ocena działania leków hormonalnych

Przeciwwskazania:
- w trakcie leczenia farmakologicznego dopochwowego – musi upłynąć 6 dni od ostatniej globulki

Przed badaniem zgłosić lekarzowi:
- przyjmowane leki dopochwowe, hormonalne
- datę ostatniej miesiączki i czas trwania cykli miesiączkowych
- informację o przebytych porodach, poronieniach, operacjach narządu rodnego
- wyniki poprzednich badań cytologicznych, histopatologicznych
- w czasie badania - wszelkie nagłe dolegliwości bólowych

Wynik w formie opisu, do 8 dni roboczych.

Cena badania: 45 zł

Badanie pobierane przez lekarzy ginekologów i położne

Badanie nie wymaga skierowania

Cytologia płynna - badanie bardziej czułe i  dokładniejsze niż tradycyjna cytologia, a poza tym dająca możliwość wykonania badań genetycznych np. HPV lub Chlamydia trachomatis z jednego pobrania na podłoże płynne.
Jest rekomendowana przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne w przesiewowych badaniach w kierunku raka szyjki macicy, która pozwala na osiągnięcie wyższego poziomu pewności  w zakresie wiarygodności wyników.

Opis badania:
Badanie cytologiczne polega na pobraniu za pomocą specjalnej szczoteczki, komórek szyjki macicy na podłoże płynne (LBC). Rozmaz zostaje następnie poddany ocenie mikroskopowej przez zespół doświadczonych specjalistów.
Przy złym lub wątpliwym wyniku cytologii płynnej z tej samej próbki (czyli bez konieczności drugiego pobrania) można wykonać badanie np. HPV lub Chlamydia trachomatis. Badanie jest bezbolesne.

Przygotowanie do badania:
- do cytologii jednowarstwowej (LBC) przygotowujemy się tak jak do cytologii tradycyjnej
- najlepiej wykonać w I połowie cyklu - między 10 a 19 dniem cyklu miesiączkowego
- badania nie wykonuje się w okresie krwawienia miesiączkowego
- jeśli dzień wcześniej było wykonywane badanie ginekologiczne, najlepiej odczekać co najmniej 1 dzień
- materiał pobieramy przed badaniem ginekologicznym, ultrasonograficznym, bakteriologicznym (posiew)
- jeśli stosujesz leki dopochwowe, badanie wykonujemy po odczekaniu 6 dni od ostatnie dawki leku
- co najmniej 24 godziny przed badaniem powstrzymać się od stosunków płciowych
- przed badaniem nie stosujemy żadnych leków, preparatów dopochwowych, tamponów, irygacji dopochwowych

Przeciwwskazania:
- w trakcie leczenia farmakologicznego dopochwowego – musi upłynąć 6 dni od ostatniej globulki

Przed badaniem zgłosić lekarzowi:
- przyjmowane leki dopochwowe, hormonalne
- datę ostatniej miesiączki i czas trwania cykli miesiączkowych
- informację o przebytych porodach, poronieniach, operacjach narządu rodnego
- wyniki poprzednich badań cytologicznych, histopatologicznych
- w czasie badania - wszelkie nagłe dolegliwości bólowe

Wynik w formie opisu, do 8 dni roboczych.

Cena badania: 115 zł

Kobiety ciężarne mogą wykonać test w kierunku ryzyka wystąpienia Zespołu Downa - rzadkiej wady genetycznej, która wpływa na rozwój fizyczny i psychiczny dziecka.

Niektóre wady genetyczne występują rodzinnie. Inne, takie jak zespół Downa, zazwyczaj nie. Mogą rozwinąć się w każdej ciąży. Mimo, że ryzyko wystąpienia zespołu Downa wzrasta wraz z wiekiem matki, większość dzieci z zespołem Downa rodzą kobiety w wieku poniżej 35 lat. Dlatego właśnie American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) zaleca, aby wszystkim kobietom w ciąży proponować wykonanie testu w kierunku ryzyka wystąpienia Zespołu Downa.

Badanie wymaga skierowania

Na czym polega Test Harmony?
Krew kobiet w ciąży zawiera fragmenty DNA dziecka.
Test prenatalny Harmony to nowy rodzaj testu, który pozwala na analizę DNA płodu na podstawie krwi matki i określenie ryzyka wystąpienia Zespołu Downa (trisomii 21) oraz dwóch innych wad genetycznych, trisomii 18 (Zespół Edwardsa) i trisomii 13 (Zespół Pataua).

Dla kobiet w dowolnym wieku i z dowolnej grupy ryzyka
Tradycyjne testy z krwi mogą nie wykryć nawet 20% przypadków Zespołu Downa u kobiet w ciąży.1
Test prenatalny Harmony został opracowany w celu zapewnienia możliwości bardziej dokładnego badania wykrywającego Zespół Downa u kobiet w ciąży w dowolnym wieku i w dowolnej grupie ryzyka. Jest to nowy test z krwi oparty na analizie DNA, który był szeroko badany u kobiet w ciąży w wieku 18-50 lat w kierunku wykrywania trisomii 21.1-2

Dokładniejszy test
W badaniach klinicznych wykazano, że test Harmony wykrył 99% przypadków Zespołu Downa, a odsetek wyników fałszywie dodatnich wyniósł poniżej 0,1%.
Jednoznaczne odpowiedzi na wczesnym etapie
Test prenatalny Harmony wymaga pobrania jednej próbki krwi i można go wykonać już po 10-tym tygodniu ciąży. Wyniki są zwykle dostępne w ciągu siedmiu dni roboczych. Inne popularne testy w kierunku zespołu Downa są wykonywane w późniejszym okresie ciąży i wymagają wielokrotnych wizyt w gabinecie lekarza.

Minimalizuje konieczność wykonania dalszych testów
Większa dokładność i niski odsetek wyników fałszywie dodatnich uzyskiwany w teście Harmony w porównaniu z tradycyjnymi testami minimalizują prawdopodobieństwo, że lekarz zaleci pacjentce wykonanie kolejnych badań ze względu na uzyskany wynik fałszywie dodatni. Kolejnymi badaniami mogą być zabiegi inwazyjne, na przykład amniopunkcja.

Chromosomy płci płodu
Test prenatalny Harmony można również wykonać już po 10. tygodniu do oceny chromosomów płci X i Y.3,4.
Pacjentka ma możliwość wykonania testu w kierunku wad wywołanych obecnością dodatkowego lub brakiem kopii chromosomu X lub Y, na przykład Zespołu Turnera i Zespołu Klinefeltera.

Trzy proste kroki do uzyskania jednoznacznych odpowiedzi
1.  Po 10. tygodniu ciąży wykonuje się zwykłe badanie krwi.
2.  Próbka krwi jest wysyłana do analizy do laboratorium Harmony.
3.  Wyniki testu są przesyłane do Przychodni w ciągu około 10 dni roboczych.

Wyniki:
Wyniki testu dostarczą jednoznacznej odpowiedzi na temat ryzyka wystąpienia u płodu wad genetycznych określonych w teście. Nieinwazyjne badanie prenatalne oparte o analizę pozakomórkowego DNA nie jest uważane za badanie diagnostyczne. Po otrzymaniu wyników testu Harmony można omówić z lekarzem dalszą opiekę w czasie ciąży.

Cena testu: od 1690 zł

Literatura:
1. Norton M, et al, NEJM DOI: 10.1056/NEJMoa1407349 (published online April 1, 2015)
2. Nicolaides et al. Am J Obstet Gynecol. 2012 Nov;207(5):374.e1-6.
3. Nicolaides et al. Fetal Diagn Ther. 2014;35(1):1-6.
4. Hooks et al. Prenat Diagn. 2014 May;34(5):496-9.

Istnieje około 100 typów wirusa, z czego około 30 z nich odpowiedzialnych jest za infekcje narządów moczowo - płciowych kobiet i mężczyzn.

Infekcja tego typu wirusem może prowadzić do powstawania zmian nowotworowych. Zakażenie HPV odbywa się głównie droga płciową.
Pamiętaj, że szybka diagnoza może uchronić Cię przed groźnymi powikłaniami np. raka szyjki macicy u kobiet, raka prącia u mężczyzn.

Wystarczy, że wykonasz prosty test aby mieć pewność, że nie jesteś zakażona(y).

Badanie pobierane przez lekarzy ginekologów i położne

Badanie nie wymaga skierowania

Wskazania do badania:
- aktywność seksualna
- odczucie nieprzyjemnych dolegliwości ze strony układu moczowo-płciowego
- niepokojące objawy w ich obrębie takie jak np. brodawki (kłykciny kończyste) lub też inne stany zapalne (zapalenia cewki moczowej, zapalenia żołędzia lub napletka u mężczyzn)

U kobiet:
- w ramach profilaktyki nowotworowej wraz z cytologią
- weryfikacja nieprawidłowych wyników cytologii
- po leczeniu dysplazji szyjki macicy
- po leczeniu raka szyjki macicy
- ciąża (masywne zakażenie dróg rodnych wirusem HPV może zostać przeniesione na dziecko i wywołać u niego nawrotową brodawczakowatość krtani)

Przygotowanie do badania:

Kobiety
- badania nie wykonuje się w okresie krwawienia miesiączkowego i przyjmowania leków dopochwowych, w dniu badania nie wykonywać badania ginekologicznego, USG
- 2-4 dni przed pobraniem powinno się ograniczyć kontakty seksualne

Mężczyźni
- materiał do badań stanowi wymaz żołędzi penisa pobrany na podłoże PreserCyt® Solution. W celu wykonania badania zalecane jest przerwanie stosowania niektórych leków
- 24h przed pobraniem powinno się ograniczyć kontakty seksualne
- nie podmywać się rano

Wynik: do 10 dni roboczych

Cena badania: 200 zł

USG piersi jest badaniem profilaktycznym, które wykrywa zmiany łagodne i nowotworowe w gruczołach piersiowych np. o charakterze guzków wykrytych badaniem palpitacyjnym lub diagnostyka zmian wykrytych podczas badania mammografii.

Badanie nieinwazyjne i bezpieczne. Badanie wykonywane jest u Pacjentek w każdym wieku, jest bezbolesne, może być powtarzane wielokrotnie bez narażania Pacjentki na szkodliwe promieniowanie w przeciwieństwie do mammografii.

Badanie nie wymaga skierowania

Cel badania:
- wykrycie, lokalizacja oraz określenie wielkości i charakteru (lita czy torbielowata) zmiany w piersi
- pomoc przy lokalizacji zmiany w piersi podczas wykonywania biopsji

Wskazania do badania:
- profilaktycznie raz w roku
- zmiany w gruczołach piersiowych (guzki, stwardnienia, nietypowy wyciek z sutka zmiany w brodawce)
- bóle piersi
- wyciek wydzieliny z brodawki sutkowej
- diagnostyka zmian wykrytych podczas badania mammografii
- występowanie raka sutka w wywiadzie rodzinnym
- stosowanie hormonalnej terapii zastępczej

Przygotowanie do badania:
- najlepiej wykonywać w I. połowie cyklu miesiączkowego
- zalecane jest przedstawienie lekarzowi opisów poprzednich badań, w tym mammografii (jeśli była wykonana)

Wynik przekazywany jest w formie opisu z załączonym zdjęciem bezpośrednio po badaniu.

Celem badania jest diagnostyka stanów zapalnych pochwy i szyjki macicy.
Pobieranie wymazu odbywa się za pomocą sterylnej wymazówki z podłożem transportowym do badań bakteriologicznych.

Badanie pobierane przez lekarzy ginekologów i położne

Badanie nie wymaga skierowania

Przygotowanie do badania:
- badania nie wykonuje się w okresie krwawienia miesiączkowego
- 2 dni przed badaniem nie należy współżyć

Przeciwwskazania:
- nie można być w trakcie leczenia farmakologicznego dopochwowego – musi upłynąć 6 dni od ostatniej globulki

Cel założenia wkładki:
- antykoncepcja
- leczenie hormonalne

Opis badania:
Założenie wkładki powinno być poprzedzone badaniem wykluczającym przypadki wymienione w przeciwwskazaniach. Wkładkę zakłada się w ostatnim dniu krwawienia miesiączkowego kiedy układ rozrodczy w sposób naturalny ma podwyższoną odporność na zakażenia a wejście do macicy jest rozszerzone. Wkładka jest elastyczna, łatwo można ją wcisnąć w aplikator a po włożeniu do macicy wypchnąć przy pomocy tłoczka. W macicy zwykle przyjmuje ona właściwy sobie kształt i położenie. Sterczące na zewnątrz nitki przycina się do długości 2–3 cm. Po około tygodniu dokonuje się sprawdzenia umiejscowienia wkładki oraz wywiadu co do samopoczucia kobiety. Następne badanie powinno wykonać się po kolejnej miesiączce - sprawdza się czy wkładka nie wypadła i czy krwawienie nie jest nadmierne. Jeśli wszystko jest w porządku, kolejne badania są wykonywane po półroczu a następne raz w roku (decyduje lekarz prowadzący).

Przeciwwskazania:
- stany zapalne narządów rodnych (nawet wyleczone), mięśniaki macicy, nadżerki, obfite krwawienia
- niedokrwistość, braki żelaza i niski poziom hemoglobiny, wysoki poziom OB
- ciąża
- nie zaleca się Pacjentkom z naturalną skłonnością do poronień (duże prawdopodobieństwo wypadnięcia wkładki)
- w przypadku wad wrodzonych lub nietypowej budowy macicy
- nie zaleca się stosowania wkładki u kobiet, które jeszcze nie rodziły, ze względu na niewielkie rozwarcie szyjki macicy

Objawy niepożądane:
- zwiększone krwawienie miesiączkowe
- bóle w dole brzucha
- całkowitego lub częściowego wypadnięcia wkładki
- reakcje zapalne, zwykle ustępujące samoistnie

Każda wkładka ma przez producenta określony czas stosowania, którego nie należy przekraczać. Po wyznaczonym okresie kończy się działanie środka aktywnego, zmniejsza się elastyczność wkładki, istnieje możliwość urwania się nitek itp.
W przypadku zarażenia rzeżączką wkładkę należy bezwzględnie usunąć.

Przygotowanie do badania:
Wkładkę można usunąć w dowolnym dniu cyklu lecz zalecane jest zrobienie tego w ostatnim dniu miesiączki, co dodatkowo zapobiega możliwości wystąpienia niechcianej ciąży.
Przy usuwaniu wkładki  w innych terminach należy pamiętać, aby powstrzymać się od współżycia na 3-4 dni przed planowanym wyjęciem wkładki.
Po miesiącu przerwy (wykonuje się wtedy badania ogólne) można założyć kolejną wkładkę.