Czas oczekiwania na wynik: 10 dni roboczy
W skład pakietu wchodzą następujące badania:
• Morfologia krwi obwodowej
to bardzo często wykonywane badanie, które pozwala ocenić ogólny stan zdrowia w oparciu o liczbę i wygląd różnych typów komórek krwi, tj. czerwonych (tzw. erytrocytów przenoszących tlen), białych (leukocytów dających odporność) oraz płytek (odpowiedzialnych za krzepliwość krwi). Wiele chorób powoduje na tyle wyraźne zmiany w morfologii krwi, że badanie to może być podstawą do rozpoznania m.in. anemii (czyli niedokrwistości), infekcji wirusowych lub bakteryjnych, niedoborów odporności, zaburzeń krzepnięcia oraz wielu innych.
• Rozmaz krwi
• Badanie ogólne moczu
jest jednym z podstawowych badań diagnostycznych, pomimo swojej prostoty jest niezwykle cennym źródłem informacji o stanie nerek i ewentualnym zakażeniu układu moczowego lub moczowo-płciowego, które bywają groźne w skutkach zarówno dla osób dorosłych, jak i dzieci. Zakażenia układu moczowego są jedną z głównych przyczyn powikłań położniczych i powinny być całkowicie wyleczone przed ewentualnym zajściem w ciążę.
• Glukoza we krwi
jest podstawowym testem w diagnozowaniu cukrzycy oraz monitorowaniu jej terapii. W ciąży służy rozpoznaniu cukrzycy ciężarnych i jest bardzo ważna dla zdrowia samej ciężarnej, jak i jej dziecka. Niebezpieczny jest zarówno za wysoki, jak i za niski poziom glukozy. Osoby otyłe i mało aktywne fizycznie oraz te, u których w rodzinie występuje cukrzyca, a także osoby z nadciśnieniem, kobiety z przebytą już cukrzycą ciężarnych oraz osoby w wieku podeszłym powinny regularnie, przynajmniej raz w roku, badać u siebie poziom glukozy, aby w porę zapobiec poważniejszym konsekwencjom związanym z przebiegiem cukrzycy.
Aminotransferaza alaninowa (ALT)
Jest pierwszym badaniem w ocenie funkcji wątroby. Podwyższenie wartości tego enzymu świadczyć może o uszkodzeniu komórek, a najważniejszą przyczyną wzrostu są choroby zapalne wątroby, ale także nadużywanie alkoholu.
Aminotransferaza asparaginianowa (AST) - Jest to enzym, którego wysoka aktywność związana jest z budową szkieletu i jego wzrostem, zatem wykorzystywany jest głównie do oceny gospodarki wapniowej i witaminy D, ale również może być pomocny w wykryciu niektórych chorób wątroby
i dróg żółciowych.
Gammaglutamylotranspeptydaza (GGTP)
Jest jednym z najczulszych markerów w diagnostyce ostrych i przewlekłych chorób wątroby, trzustki i dróg żółciowych. Wzrost aktywności tego enzymu w połączeniu ze wzrostem pozostałych parametrów wątrobowych (ALT, AST) z dużym prawdopodobieństwem świadczy o uszkodzeniu wątroby. Prawidłowe wartości wykluczają choroby dróg żółciowych. GGTP ma także zastosowanie w kontroli abstynencji u alkoholików podczas terapii, gdyż jest podstawowym parametrem w diagnostyce chorób wątroby o podłożu alkoholowym m.in. marskości.
• Kinaza fosfokreatynowa (CK)
Aktywność tego enzymu wzrasta, gdy dochodzi do uszkodzenia lub regeneracji mięśni. Wskazaniami do jej oznaczenia są: choroby mięśnia sercowego (m.in. choroba wieńcowa, zawał, zapalenie mięśnia sercowego), a także choroby mięśni szkieletowych (m.in. postępująca dystrofia mięśniowa, zapalenie mięśni), udar mózgu, urazy lub zatrucie alkoholem. Należy pamiętać, aby przed badaniem nie wykonywać intensywnego wysiłku fizycznego, ani nie mieć wykonywanych zastrzyków domięśniowych, gdyż będzie to wpływało negatywnie na wynik oznaczenia – będzie fałszywie podwyższony.
• Sód i potas w surowicy
Są niezbędne w ocenie zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej organizmu. Zmiany tych parametrów obserwuje się
w odwodnieniu organizmu, chorobach nerek, zaburzeniach rytmu serca, mają również znaczenie w powikłaniach w trakcie znieczulenia do zabiegu operacyjnego.
• Wapń
To jedno z podstawowych badań, wykorzystywane do rozpoznawania chorób kości. Jednocześnie pierwiastek ten bierze także udział w krzepnięciu krwi oraz odpowiada za prawidłową kurczliwość mięśni szkieletowych i mięśnia sercowego, dlatego zarówno znaczny nadmiar, jak i niedobór wapnia we krwi mogą być groźne dla życia. W ciąży zapotrzebowanie na wapń gwałtownie rośnie. Rozwijające się dziecko potrzebuje dużo tego pierwiastka, głównie do rozwoju kości i zawiązków zębów. Skutkami niedoboru wapnia jest mniejsza masa urodzeniowa dziecka lub późniejsza skłonność do krzywicy. Dlatego ważne jest stałe monitorowanie poziomu tego pierwiastka u kobiet ciężarnych i planujących ciążę.
• Magnez w surowicy
to jedno z podstawowych badań wykorzystywanych w diagnostyce zaburzeń nerwowo-mięśniowych, zaburzeń rytmu serca oraz kontroli żywienia pozajelitowego. Niebezpieczne dla całego organizmu, a szczególnie serca są zarówno niskie, jak i wysokie stężenia magnezu.
• Żelazo
Jest pierwiastkiem występującym we wszystkich komórkach organizmu. Wchodzi m.in. w skład hemoglobiny, która odpowiada za przenoszenie tlenu we krwi. Stężenie żelaza zależy od jego podaży w diecie, od wchłaniania w przewodzie pokarmowym, od magazynowania w wątrobie, jelicie, śledzionie i szpiku kostnym, ale także od utraty z ustroju. Deficyt tego pierwiastka jest najczęstszą przyczyną niedokrwistości, czyli anemii, ale może również być obserwowany przy diecie ubogiej w żelazo, w zaburzeniach wchłaniania, w okresie intensywnego wzrostu, w ciąży lub świadczyć o przewlekłej utracie krwi, np. w wyniku krwawień wewnętrznych niejasnego pochodzenia. Podwyższony poziom może być konsekwencją chorób wątroby lub przedawkowania preparatów zawierających żelazo.
• Cholesterol i triglicerydy
badania skriningowe, niezbędne do określenia ryzyka rozwoju chorób układu krążenia, miażdżycy, choroby wieńcowej, zawału serca czy udaru mózgu. Oznaczenie triglicerydów stosuje się w diagnostyce i leczeniu chorób związanych z metabolizmem lipidów. Zwiększone stężenie triglicerydów wiąże się m.in. ze zwiększonym ryzykiem choroby wieńcowej.
• Cholesterol HDL, cholesterol LDL
Podwyższone stężenie cholesterolu HDL, który nazywany jest „dobrym cholesterolem” chroni przed wystąpieniem choroby niedokrwiennej serca. Obniżone stężenie HDL, zwłaszcza w połączeniu z podwyższonym stężeniem triglicerydów, jest związane ze zwiększonym ryzykiem choroby wieńcowej. Stężenie cholesterolu frakcji LDL, czyli „złego cholesterolu” służy wczesnemu rozpoznaniu zagrożenia miażdżycą tętnic, a ponadto pozwala ocenić skuteczność terapii lekami obniżającymi poziom lipidów. Wzrost wartości cholesterolu frakcji LDL zwiększa ryzyko wystąpienia niedokrwiennej choroby serca. Badania profilu lipidowego regularnie powinny wykonywać osoby ze stwierdzonym podwyższonym poziomem cholesterolu całkowitego, jak również, osoby ze skłonnością rodzinną do chorób układu krążenia, nadciśnienia, a przede wszystkim palacze papierosów.
• Kreatynina w surowicy
badanie to jest wskazane do diagnostyki funkcji nerek, leczenia chorób nerek i monitorowania efektywności dializy. Podwyższone wartości tego parametru oznaczają problemy w funkcjonowaniu tego narządu i są podstawą do obserwacji, a następnie leczenia. Na podstawie tego parametru obliczamy GFR, czyli szybkość filtracji kłębuszkowej nerek, która najlepiej pozwala ocenić stopień wydolności nerek.
• Hormon tyreotropowy (TSH)
Jest hormonem regulującym wchłanianie jodu przez tarczycę i stymuluje ją do produkcji hormonów tarczycowych (trójjodotyroniny i tyroksyny). Dlatego też jest podstawowym, najlepszym i najczulszym markerem oceny czynności tarczycy. Obniżone stężenia świadczyć mogą o nadczynności tego narządu, a podwyższone o jego niedoczynności. Regularne oznaczenia tego parametru stosuje się podczas monitorowania leczenia hormonami tarczycy. Należy pamiętać, że TSH wykazuje dużą zmienność dobową, dlatego badanie to należy wykonywać zawsze w godzinach porannych i koniecznie na czczo. Wykonywanie tego badania w innych godzinach jest błędem i nie należy takich wyników uważać za wiarygodne.
• Witamina B12
Badanie stężenia tej witaminy jest wykorzystywane w ocenie przyczyn niedokrwistości oraz zaburzeń neurologicznych. Niedobór tego parametru może wskazywać na niedostateczną podaż z pokarmem lub zaburzenia wchłaniania w przewodzie pokarmowym, ale może też być związany z utratą apetytu i masy ciała, wzdęciami, zaparciami i zaburzeniami psychicznymi. Zapasy witaminy B12 w organizmie pokrywają zapotrzebowanie na nią nawet do 5 lat.
• Ferrytyna
Stężenie ferrytyny uważane jest za najlepszy wskaźnik oceny zasobów ustrojowych żelaza, szczególnie, że dodatkowo odpowiada on zawartości żelaza w szpiku kostnym. Wskazaniem do oznaczenia oprócz oceny zasobów żelaza, diagnostyki niedoborów i różnicowania niedokrwistości jest także kontrola efektywności leczenia suplementami żelaza. Ferrytyna należy również do tzw. białek ostrej fazy i dlatego jej stężenie wzrasta w stanach zapalnych i w przebiegu infekcji.
• Witamina 25(OH)D Total
• Albumina w surowicy
Jest białkiem odpowiedzialnym za utrzymanie objętości krwi krążącej w organizmie. Wskazaniami do jej oznaczenia są: niedożywienie, zaburzenia wchłaniania, oparzenia, przewlekłe choroby nerek i wątroby. Wzrost jej stężenia najczęściej spowodowany jest odwodnieniem organizmu.
• Białko C-reaktywne (CRP)
informuje o aktualnie toczącym się procesie zapalnym, o uszkodzeniu tkanek lub zakażeniu. Jego podwyższone wartości obserwuje się już w zwykłym przeziębieniu. Służy także do monitorowania efektów leczenia. Jest dużo nowocześniejsze od często dotychczas wykonywanego badania OB.
• Transferyna
Jest białkiem syntetyzowanym w wątrobie, a jej poziom zależy od dostępności żelaza, gdyż to ona odpowiada za jego transport w organizmie, ale może również przenosić inne pierwiastki, takie jak miedź, cynk, kobalt i wapń. Oznaczenie tego parametru ma zastosowanie w diagnozowaniu niedokrwistości z niedoboru żelaza albo przeładowania organizmu żelazem, jak również w zaburzeniach wchłaniania żelaza, w zespołach utraty białka, w chorobach wątroby, w infekcjach, nowotworach i przewlekłych dializach, a także w przebiegu ciąży. Parametr ten zwiększa swoją wartość diagnostyczną w połączeniu z badaniem poziomu żelaza w surowicy – można wtedy obliczyć wskaźnik wysycenia transferyny, który jest przydatnym miernikiem gospodarki żelazowej.
• TIBC całkowita zdolność wiązania żelaza
• Mocznik w surowicy
Wskazany w diagnozowaniu chorób nerek, w rozpoznawaniu stopnia i pochodzenia ich niewydolności. U osób przygotowujących się do zabiegu jest pomocny w ocenie stanu odwodnienia organizmuhomocysteina
• Kwas moczowy w surowicy
Jego poziom oznacza się przy dolegliwościach stawowych, np. w diagnostyce dny moczanowej (atak zazwyczaj pojawia się po sytym posiłku połączonym ze spożyciem alkoholu) oraz kontroli jej leczenia, ale również w diagnostyce chorób nerek, a także w kontroli chemioterapii w przebiegu leczenia chorób nowotworowych, jak również w celu wyeliminowania chorób reumatycznych oraz pochodzenia autoimmunologicznego.
• Amylaza
należy do enzymów, które wydzielane są do przewodu pokarmowego, wytwarzana jest w trzustce i śliniankach. Jej oznaczenie wskazane jest przy wystąpieniu ostrego bólu brzucha, co może pozwolić na rozpoznanie ostrego zapalenia trzustki przy znacznie podwyższonym poziomie tego parametru, ale również bez objawów ze strony brzucha może świadczyć o zapaleniu ślinianek, czyli potocznie zwanej śwince.
